Nagelwater

‘Dat is näglwasser. Een heel wezenlijk en belangrijk iets weet je. Want er staat geschreven dat de mens wanneer hij ‘s morgens opstaat, is als een nieuw geboren schepsel voor de dienst aan de Schepper. En hij behoort zichzelf te heiligen en zijn handen te overgieten uit een beker, zoals een priester dat in de tempel deed. Er is nóg een reden voor het overgieten van de handen. Namelijk, tijdens de slap verlaat de heilige ziel het lichaam van de mens en dan komt een geest van onreinheid over hem en deze rust op zijn lichaam. Zodra men uit zijn slaap wakker wordt, verdwijnt de geest van onreinheid van het lichaam, behalve van de vingers. De laatste sporen worden weggewist, als men drie maal water over de vingers giet. Kijk je mag dat natuurlijk ook bij een wastafel doen, tenminste als je niet verder dan vier el hoeft te lopen. De wastafel moet zich dus binnen die afstand bevinden. En in deze kamer is helemaal geen wastafel, dus vandaar. Overigens, je moet tijdens het overgieten het water in de afwasbak laten lopen en het niet meer gebruiken, omdat het onrein is geworden.’

Het bovenstaande extract uit het boek ‘nagelwater’ van Minny Mock, die het schreef naar aanleiding van naoorlogse verhalen van Joden uit de Transvaalbuurt, heeft ons geïnspireerd te zoeken naar meer reinigende rituelen in de Transvaalbuurt voor ons uiteindelijke werk. Deze rituelen hebben wij gemengd met het alledaagse gewoontes om de gelijkheid van de handelingen en het water te illustreren.

De totstandkoming en het resultaat

In de Kraaipanstraat vonden wij een tunnel naar buiten. Dit bleek een poort te zijn als enige uitgang pal tegenover de school. De poort had een soort rust over zich heen als afgesloten koepel, toch net anders dan de rest van de straat. Ook bevatte het tunneltje mooie vlakken om op te projecteren.

Toen we van een ontzettend lieve buurtbewoonster de stroom mochten lenen hebben we koortsachtig gewerkt aan een mooi eindresultaat. We hebben gedurende de expositie nog de nodige dingen aangepast en getracht tot zoveel mogelijk rust in ons werk te komen.

Ons werk heeft veel bekijks gehad en iedereen had er eigen associaties bij. De mensen voor wie de rituelen duidelijk waren herkenden dit meteen en begonnen te speuren naar meer. Maar door de alledaagsheid werden er ook herinneringen opgehaald over het maken van oma's groentesoep. Eens in de zoveel tijd kwam er iemand vragen naar onze zienswijze achter het werk om na het verhaal verwondert de route te vervolgen.

Wij zijn dankbaar voor deze directe connectie die je maakt met het publiek. Dat was een goede ervaring en een mooie afsluiting van het project.

Door: Sem Wijker, Chris Jacobs en Odil Kizilkaya

Delen